Bestemmingsplan of beheersverordening

Gemeenten zijn verplicht voor hun hele grondgebied één of meer bestemmingsplannen vast te stellen, waarin regels worden opgenomen over bouwen en gebruik van gronden en gebouwen. In een bestemmingsplan kan zowel het bestaande gebruik worden vastgelegd als de mogelijkheid worden geboden voor nieuwe ontwikkelingen. Dat kan een beperkte ontwikkeling zijn zoals een extra schuurtje in een tuin, maar ook een zeer omvangrijke ontwikkeling, bijvoorbeeld het mogelijk maken van een complete nieuwe woonwijk.

Als voor een bepaald gebied binnen de gemeente geen ruimtelijke ontwikkeling voorzien is, kan ook een beheersverordening worden vastgesteld. Daarin wordt enkel het bestaande gebruik vastgelegd.

Zowel het bestemmingsplan als de beheersverordening zijn instrumenten die gemeenten kunnen gebruiken in het kader van het vormgeven van het omgevingsrecht.

Omgevingswet

Dit omgevingsrecht wordt ingrijpend veranderd. De nieuwe Omgevingswet is al in maart 2016 aangenomen door de Eerste Kamer. Aangezien het om een ingrijpend wetgevingstraject gaat, is de inwerkingtreding uitgesteld. Er moeten vele wetten en besluiten worden aangepast en in aantal flink worden teruggebracht. De verwachting is dat de Omgevingswet met bijbehorende regelgeving in 2021 in werking zal treden.

Op grond van de Omgevingswet moeten gemeenten één omgevingsplan gaan maken. Daarin moeten regels worden opgenomen over activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving. Die regels moeten ook zien op het gebruik dat van een locatie gemaakt kan en mag worden en wat de bedoeling van een bepaalde locatie is. Feitelijk de regels die nu met name in bestemmingsplannen en/of beheersverordeningen zijn opgenomen, maar ook in bijvoorbeeld de parkeerverordening of de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).

De invoering van de Omgevingswet is van grote invloed op de verplichtingen van gemeenten en het vastleggen van regels op het gebied van de ruimtelijke ordening en de fysieke leefomgeving.

Afschaffing actualiseringsplicht

Vanwege deze grootschalige operatie die binnen gemeenten nodig zal zijn, heeft de wetgever de actualiseringsplicht voor bestemmingsplannen afgeschaft. Gemeenten hebben dan meer ruimte om alvast te starten met de voorbereidingen voor het opstellen van het omgevingsplan.

De actualiseringsplicht geldt nog wel voor bestemmingsplannen en beheersverordeningen die niet elektronisch (via www.ruimtelijkeplannen.nl) te raadplegen zijn.

Per 1 juli 2018 is de actualiseringsplicht afgeschaft.

Verval legessanctie

Een bijkomend gevolg is dat de legessanctie die in de Wet ruimtelijke ordening was opgenomen, vervalt. Deze sanctie hield in dat de gemeente geen leges kon invorderen voor omgevingsvergunningen die verleend waren op grond van een bestemmingsplan van meer dan 10 jaar oud.  

Het beoordelen van wat wel en niet toegelaten is op grond van een bestemmingsplan en wat in afwijking daarvan mogelijk is, kan ingewikkeld zijn. Het kan daarom gewenst zijn om een ervaren advocaat met u mee te laten kijken.

Karin Huisman is de oorspronkelijke auteur van dit artikel. Karin is niet meer werkzaam bij Stellicher.