Vanwege het coronavirus kan het gebeuren dat u uw contractuele verplichtingen, zoals leveringsverplichtingen, niet kunt nakomen. Het is dan van belang te weten of u zich kunt beroepen op overmacht. Meestal wordt in contracten of algemene voorwaarden specifiek benoemd in welke gevallen een beroep op overmacht kan worden gedaan. Pak deze er dus bij en bekijk welke exacte afspraken gemaakt zijn. Is in de overmachtsclausule benoemd dat epidemieën en quarantaine- of overheidsmaatregelen als overmacht wordt aangemerkt? In dat geval zal naar alle waarschijnlijkheid de huidige situatie eerder als overmacht gekwalificeerd worden dan wanneer er geen afspraken op papier staan. Indien er geen afspraken zijn vastgelegd of er is geen specifieke overmachtsclausule opgenomen, dan bent u aangewezen op de wettelijke regeling. In de wet is overmacht als open norm opgenomen. Het is daarom lastig om op voorhand te bepalen of een beroep op overmacht vanwege het coronavirus slaagt. Dat hangt af van de concrete omstandigheden.   

De omgekeerde situatie is vanzelfsprekend ook denkbaar: Uw leverancier of relatie kan haar verplichtingen niet nakomen. Ook in dat geval zal beoordeeld moeten worden of een beroep op overmacht mogelijk is.   

Als een leverancier niet aan zijn contractuele verplichtingen voldoet of die leverancier geeft zelf aan dat hij daar niet aan zal kunnen voldoen, is de vraag of u verplicht bent om die leverancier wel te betalen. De wet bepaalt dat u in bepaalde gevallen uw betaling mag opschorten totdat de leverancier alsnog aan zijn verplichtingen heeft voldaan. U kunt dat alleen doen indien wordt voldaan aan een aantal vereisten. Zo moet de vordering op de leverancier opeisbaar zijn. Die moet te laat zijn met zijn levering of hij moet duidelijk hebben aangegeven niet op tijd te kunnen leveren. Ook moet sprake zijn van ‘voldoende samenhang’ tussen de niet-nagekomen verplichting en uw betalingsverplichting. Als het gaat om een betaling voor de niet-nagekomen levering, dan is samenhang er normaal gesproken. Tot slot moet het opschorten proportioneel zijn. Als de leverancier slechts een klein deel van zijn verplichting niet tijdig kan nakomen, rechtvaardigt dat meestal niet opschorting van de gehele factuur.

De hierboven genoemde wettelijke mogelijkheid om verplichtingen op te schorten wordt in de praktijk regelmatig beperkt, uitgesloten of zelfs uitgebreid in contracten of algemene voorwaarden.  Als u een beroep op opschorting overweegt, controleer dan altijd eerst de overeenkomsten. Als u uw verplichtingen opschort zonder daartoe bevoegd te zijn, kan uw leverancier u aanspreken voor zijn schade. Wat u wel kunt doen als u niet kunt opschorten, leest u hieronder.

Als u een overeenkomst wenst op te zeggen of beëindigen, is het allereerst van belang om na te gaan of u daarover iets met uw contractspartij heeft afgesproken. Indien dit het geval is dan kunt u de overeenkomst alleen beëindigen op de wijze zoals is afgesproken. Indien geen afspraken zijn gemaakt dan geldt de wettelijk regeling. Volgens de wet kunt u een overeenkomst onder omstandigheden wel ontbinden, maar dat kan niet zomaar. Een eerste vereiste is dat de leverancier tijdelijk of blijvend niet kan nakomen. Is dat er niet, dan dient de leverancier (juridisch) in verzuim te zijn en dient eerst een brief te worden verzonden en dient u in gebreke stellen met redelijke termijn voor nakoming. Een cruciale andere vereiste is dat niet-nakomen de ontbinding moet rechtvaardigen en dus wel tot elkaar ‘in verhouding moet staan’. Daar is helaas geen algemene regel voor te geven en moet van geval tot geval worden beoordeeld. Wij helpen u graag!    

Op dit moment is er veel onzekerheid over het coronavirus en de gevolgen ervan. Niet alleen op medisch vlak, maar natuurlijk ook economisch. Als ondernemer is het belangrijk om ook (juridisch) uw positie in kaart te brengen en risico’s te verkleinen. Voor bestaande contracten gaat het bijvoorbeeld om onderwerpen die hierboven zijn besproken. Veel aandacht zal uitgaan naar de huidige situatie, maar bij het sluiten van nieuwe contracten is het belangrijk om te denken aan bijvoorbeeld het toevoegen van een overmachtsclausule die op maat is gesneden of het opnemen van zekerheden, zoals een eigendomsvoorbehoud. Ook in veel andere contractuele bepalingen kunt u afspraken maken die uw risico’s verkleinen. Elke situatie is echter anders en roept om een andere oplossing. Benieuwd welke oplossing passend is voor uw onderneming? Neem dan contact met ons op.  

Vanwege overheidsmaatregelen bent u verplicht uw bedrijf te sluiten. Daardoor kunt u op dit moment geen of niet goed gebruik maken van de ruimte die u huurt. Uitgangspunt is dat u de huurprijs ook in dit geval moet blijven voldoen, verhuurder heeft de ruimte immers aan u ter beschikking gesteld. De huidige situatie kan u echter niet aangerekend worden. De wet bepaalt dat onder omstandigheden aanspraak kan worden gemaakt op tijdelijke verlaging van de huurprijs. Het is echter maar de vraag of u een beroep op deze wettelijke (gebreken)regeling kunt doen.  De verhuurder kan zich op het standpunt stellen dat het ontbreken van huurgenot tot uw risicosfeer behoort. Op dit moment is nog onduidelijk hoe rechters over de gevolgen van het coronavirus zullen oordelen. In huurovereenkomsten en bijbehorende algemene voorwaarden staan overigens vaak bepalingen die afwijken van de wet waardoor u geen recht op huurprijsverlaging heeft. Controleer uw contract en ga zo nodig in gesprek met uw verhuurder.  

Het uitgangspunt is dat een fysieke aandeelhoudersvergadering moet worden gehouden. De wet biedt echter de mogelijkheid tot het houden van een digitale vergadering, in die zin dat slechts de voorzitter en het bestuur (en eventuele commissarissen) fysiek aanwezig hoeven te zijn. De statuten van uw bedrijf moeten digitaal vergaderen toestaan. Wellicht is hiervoor dus een statutenwijziging noodzakelijk. Voor meer informatie klik hier. 

In het geval nakoming van een contractuele verplichting nog mogelijk is, maar vanwege het coronavirus zeer bezwaarlijk, kan mogelijk een beroep worden gedaan op onvoorziene omstandigheden. Dat kan een opening bieden om de overeenkomst te wijzigen of zelfs gedeeltelijk of helemaal te ontbinden. Dat kan niet zomaar. Het moet dan gaan om omstandigheden die niet voor rekening komen van degene die zich daarop beroept. De onvoorziene omstandigheden moeten ook van dien aard zijn dat geen ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst mag worden verwacht.  Er wordt over het algemeen terughoudend mee omgegaan en natuurlijk is het van veel verschillende zaken afhankelijk, maar het is verdedigbaar dat hier een beroep kan worden gedaan vanwege het coronavirus.  

Een belangrijk nadeel van deze wettelijke regeling is wel dat een dergelijke wijziging of eventuele ontbinding alleen door de rechter kan worden uitgesproken. Het starten van een procedure is dan noodzakelijk, zodat overleg met de contractspartij over een wijziging of aanpassing een snellere oplossing kan bieden. Let dan wel op dat die vernieuwde of gewijzigde afspraken in een overeenkomst worden vastgelegd!