Wanneer is een waarschuwing een besluit?
Als een bestuursorgaan, zoals het college van burgemeester en wethouders van een gemeente of de Autoriteit Consument en Markt (ACM), volgens de wet eerst een waarschuwing moet geven voordat een sanctie of maatregel kan worden opgelegd, is de waarschuwing een essentieel onderdeel van het sanctieregime. Als de waarschuwing niet gegeven is, kan het bestuursorgaan de volgende stap – het daadwerkelijk opleggen van een sanctie zoals een bestuurlijke boete of een last onder dwangsom – bij een nieuwe overtreding niet zetten.
De waarschuwing is dus een voorwaarde om een sanctie te kunnen opleggen en geldt daarmee als een besluit. Dat heeft de hoogste bestuursrechter in een uitspraak van 2 mei 2018 bepaald. In die zaak ging het om een waarschuwing op grond van de Arbeidsomstandighedenwet. Een dergelijke waarschuwing is een voorwaarde voor het stilleggen van werkzaamheden bij een herhaling of nieuwe overtreding.
Waarom zou je bezwaar maken?
Tegen een besluit kan een belanghebbende bezwaar maken bij het bestuursorgaan zelf (bijvoorbeeld burgemeester en wethouders of een minister) en vervolgens staat beroep en hoger beroep open. Het is ook belangrijk dit te doen om te voorkomen dat de waarschuwing onherroepelijk wordt en daar niets meer tegen te doen valt. In de waarschuwing kunnen namelijk onderdelen staan die niet juist zijn en het is belangrijk daartegen op te komen, zeker omdat de waarschuwing in een latere fase – de fase waarin de sanctie zoals een boete of last onder dwangsom wordt opgelegd – uitgangspunt kan zijn voor verdere besluiten en sancties.
Dat tegen het daadwerkelijke sanctiebesluit ook nog bezwaar en (hoger) beroep mogelijk is, moet niet de reden zijn om de waarschuwing maar te laten voor wat deze is. Maak gebruik van bezwaar als dit mogelijk is, zeker om daarmee te proberen verdere sancties en/of handhavend optreden te voorkomen.
Nog niet alles duidelijk
Vast staat dat tegen een waarschuwing actie ondernomen kan worden als deze noodzakelijk is in het kader van een handhavingstraject en berust op een wettelijk voorschrift. Nog niet duidelijk is of ook tegen een waarschuwing die berust op bijvoorbeeld een beleidsregel van een gemeente actie kan en moet worden ondernomen. Dat zal toekomstige rechtspraak moeten uitwijzen.
Advies
Indien u geconfronteerd wordt met een waarschuwing vanwege een (vermeende) overtreding en/of met handhavend optreden, is het zaak direct te controleren of en zo ja welke acties daartegen ondernomen kunnen worden.
Karin Huisman is de oorspronkelijke auteur van dit artikel. Karin is niet meer werkzaam bij Stellicher.
