Help; mijn werknemers dreigen met een staking!

MR. P.M.J. NIJBOER

Advocaat arbeidsrecht
Actueel Gepubliceerd op 04 augustus, 2017

Help; mijn werknemers dreigen met een staking!

Iedere werknemer heeft het recht om te staken. Dit stakingsrecht is vastgelegd in het Europees Sociaal Handvest. Dat een staking u als werkgever treft staat vast, maar wat zijn de gevolgen van een staking? Welke rechten heeft een werknemer? En welke maatregelen kunt u treffen tegen een staking?

De gevolgen van een staking voor een werkgever zijn groot. De bedrijfsvoering komt namelijk stil te liggen. De werkgever mag geen uitzendkrachten inschakelen om de lege plekken die zijn ontstaan tijdens de staking in te vullen. Het inlenen van uitzendkrachten of andere flexwerkers uitsluitend ter vervanging van stakers is namelijk verboden. Het is dan ook aan te bevelen een staking te proberen te voorkomen, door bijvoorbeeld in goed overleg te blijven met de werknemers en de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging. Wanneer het onverhoopt toch tot een staking komt, is het van belang het volgende in overweging te nemen.

Hebben werknemers recht op loon tijdens een staking? 
U hoeft stakende werknemers geen loon te betalen. Zij verrichten namelijk geen arbeid. In deze situatie geldt de hoofdregel ‘geen arbeid, geen loon’. De stakende werknemer heeft nog wel aanspraak op andere emolumenten, zoals bijvoorbeeld het gebruik van een leaseauto die privé mag worden gebruikt, kost en inwoning, of loon dat niet is gerelateerd aan de periode van staking zoals een dertiende maand.  Werknemers die lid zijn van een vakbond, kunnen wel aanspraak maken op een vergoeding uit de stakingskas.

Help; mijn werknemers dreigen met een staking!

En werknemers die niet staken, hebben die ook geen recht op loon? 
Of werknemers die niet mee willen doen aan de staking en dus wel willen werken recht hebben op loon, hangt af van het soort staking. Er bestaan stakingen die door de vakbonden zijn georganiseerd en er zijn zogeheten ‘wilde stakingen’. Dat zijn stakingen die niet breed zijn georganiseerd, vaak op initiatief van een kleine(re) groep werknemers.

Bij een door de vakbond ‘georganiseerde staking’ heeft de werknemer die wel wil werken maar dat niet kan, geen recht op loon, omdat de staking in het belang is van alle werknemers. Bij een ‘wilde staking’ heeft de werknemer die wel wil werken maar dat niet kan, wel recht op loon. Het is daarbij van belang dat de werknemer zich bereid heeft getoond om te werken.

Kan ik een staking aanvechten? 
Ondanks dat de werknemer altijd het recht heeft om in staking te gaan, is het toch mogelijk dat de staking onrechtmatig is. Wanneer dit volgens u het geval is, kunt u de rechter verzoeken de staking onrechtmatig te laten verklaren. De rechter kan dan een dwangsom opleggen voor iedere dag dat de staking door gaat. De werknemers die niet aan het werk gaan, zijn verplicht deze dwangsom te betalen.

Wanneer is een staking onrechtmatig? 
Het doel van de staking is onhaalbaar.

  • Het is voor de werkgever onmogelijk om aan de eisen van de stakers te voldoen.
  • De staking staat niet in verhouding tot het doel.
  • Een staking is een ingrijpende gebeurtenis. Wanneer de werknemers dit doen omdat zij bijvoorbeeld een extra vakantiedag willen terwijl de belangen van bijvoorbeeld derden door de staking ernstig worden geschaad, staat dit niet in verhouding met de gevolgen die de staking heeft.
  • De staking gaat in tegen eerder gemaakte cao-afspraken.
  • De afspraken in de cao gaan boven het algemene stakingsrecht.

Dreigen de medewerkers met een staking? Of wordt er al gestaakt? Schakel zo spoedig mogelijk hulp in, want een staking heeft niet alleen voor u als werkgever grote gevolgen maar ook voor bijvoorbeeld uw klanten. Direct actie is in veel gevallen noodzakelijk. Wij denken graag met u mee.

Stel onze specialist een vraag!

Lees meer goede ideeën