Actualisatieplicht

In het verleden is gebleken dat de 10-jaarstermijn voor het actualiseren van bestemmingsplannen in veel gemeenten niet gehaald werd. Dat vond de wetgever onwenselijk. Bij de totstandkoming van de Wet ruimtelijke ordening zijn allerlei sancties voorgesteld, waaronder het verbod op het verlenen van vergunningen op grond van een verouderd bestemmingsplan. Uiteindelijk vond men dat verbod te verstrekkend en zou het te veel gevolgen voor de burger met bouwplannen hebben. Daarom is gekozen voor een financiële sanctie voor de betreffende gemeente. Als het bestemmingsplan ouder is dan 10 jaar, kan deze gemeente geen leges invorderen voor diensten die verband houden met dat verouderde bestemmingsplan. Een voorbeeld van een dergelijke dienst is het behandelen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning.

Invorderen of ook heffen?

De Hoge Raad heeft in een arrest van 17 november 2017 (ECLI:NL:HR:2017:2877) geoordeeld dat door de legessanctie niet alleen de bevoegdheid tot invordering van de betreffende leges vervalt, maar ook de bevoegdheid tot het heffen van leges. Dus er kan en mag ook geen legesaanslag opgelegd worden voor het behandelen van de betreffende aanvraag als die aanvraag is ingediend meer dan 10 jaar nadat het bestemmingsplan is vastgesteld.

Afwijking bestemmingsplan

Volgens de Hoge Raad ziet de legessanctie niet uitsluitend op het in behandeling nemen van aanvragen voor bouw-, aanleg- of sloopactiviteiten die in overeenstemming zijn met het bestemmingsplan. Ook aanvragen die zien op activiteiten die in strijd zijn met het bestemmingsplan en waarvoor een zogenaamde buitenplanse afwijkingsvergunning verleend kan worden, houden verband met dat (verouderde) bestemmingsplan. In aansluiting hierop heeft de Hoge Raad geoordeeld dat ook geen leges ingevorderd kunnen worden voor afwijkingen van het verouderde bestemmingsplan.

Advies

Let dus op als een vergunning is aangevraagd (en hopelijk ook verkregen) of de legesaanslag die daarna wordt ontvangen wel klopt. Want als het bestemmingsplan waaraan getoetst is, ouder is dan 10 jaar op het moment dat de aanvraag voor de vergunning is ingediend, vervalt de bevoegdheid om leges te heffen en in te vorderen voor de gemeente. Wordt toch een aanslag ontvangen, is het zaak tijdig bezwaar tegen die legesaanslag te maken.

Karin Huisman is de oorspronkelijke auteur van dit artikel. Karin is niet meer werkzaam bij Stellicher.