Wanneer er meerdere erfgenamen zijn, moeten zij vaak samen afspraken maken over de afwikkeling van de erfenis. Dit gaat niet alleen over het stoppen van abonnementen van de overledene en het doen van aangifte erfbelasting, maar ook over het verdelen van de goederen die in de erfenis vallen zoals een woning of inboedel. Het is niet toegestaan dat een erfgenaam eenzijdig besluit hoe goederen verdeeld moeten worden of wat hij of zij krijgt of meeneemt. Ook als er een executeur is moeten de erfgenamen, nadat de executeur zijn taken heeft afgerond, de goederen samen verdelen. Dit is alleen anders wanneer dit in het testament is bepaald en de executeur ook tot afwikkelingsbewindvoerder is benoemd. Is er een vereffenaar benoemd door de rechter, dan heeft deze persoon ook niet de bevoegdheid om de nalatenschap te verdelen. Als erfgenamen ben je dus vaak op elkaar aangewezen om afspraken te maken. Dat lukt alleen niet altijd.

Mediation

Het is altijd goed om te proberen in gesprek te blijven en samen tot een oplossing te komen. Dit zorgt namelijk in het algemeen voor de meest passende oplossing en is vaak ook het snelst. Lukt het niet om dit als erfgenamen onderling te regelen, dan kan je overwegen om een mediator in te schakelen. Een mediator begeleidt de erfgenamen in het gesprek en hopelijk het uiteindelijk bereiken van een door de erfgenamen gezamenlijk gewenste oplossing. Wanneer ik voor cliënten als mediator optreed, probeer ik hen te helpen met het oplossen van het conflict en leg ik de afspraken daarna vast in een overeenkomst. Hiermee wordt de gang naar een rechter voorkomen. Soms slaagt mediation echter niet, of staan niet alle partijen open voor mediation. In dat geval kan het onvermijdelijk zijn om toch naar een rechter te gaan en een procedure te starten.

Patstelling

Is een gesprek niet langer mogelijk of voelt het uitzichtloos? Dan is het mogelijk om als erfgenaam een procedure te starten bij de rechtbank. Dit heet een verdelingsprocedure. Deze procedure is dan nodig om de patstelling te doorbreken. De wet zegt namelijk kort gezegd dat iemand in principe niet gedwongen kan worden om in onverdeeldheid te blijven zitten. Dit betekent dat je dus niet tegen je zin in kan worden gedwongen om samen met de andere erfgenamen samen in de gemeenschap van de nalatenschap te blijven zitten. Wil je loskomen van elkaar, dan moet dat in principe kunnen.

Verdelingsprocedure

In de verdelingsprocedure zijn verschillende mogelijkheden. Zo kan gevraagd worden om een bevel tot verdeling. De rechter verplicht de erfgenamen dan om over te gaan tot verdeling onder leiding van een notaris. Wanneer het waarschijnlijk is dat erfgenamen niet samen tot overeenstemming komen, is dit echter niet wenselijk. In dat geval is het praktischer om de rechter te vragen om de verdeling van het goed, zoals een huis of de inboedel, vast te stellen of de wijze van verdeling te gelasten zoals jij voor ogen hebt. Je kan bijvoorbeeld de rechter vragen om de woning van de overledene te mogen verkopen onder bepaalde voorwaarden. Of je vraagt juist de woning aan één van de erfgenamen toe te delen. De verdelingsprocedure biedt de mogelijkheid om de rechter concreet te vragen om de goederen van de erfenis op de door jou gewenste wijze te verdelen. De procedure wordt gevoerd tegen de andere erfgenamen. Het kan daarom goed zijn dat zij ook eigen vorderingen indienen voor de verdeling. Uiteindelijk zal de rechter dan een knoop doorhakken als partijen er niet uitkomen. Hiermee wordt de patstelling doorbroken en kan tot een verdeling en definitieve afwikkeling van de erfenis gekomen worden.

Ook wanneer de andere erfgenamen niet willen meewerken, zijn er dus nog juridische mogelijkheden om tot een afwikkeling te komen.

Heb je vragen over de verdeling van een nalatenschap of heb je het gevoel dat je klem zit in het overleg met de andere erfgenamen? Neem dan contact met ons op en we bekijken samen de mogelijkheden.