Verschil zzp'er en werknemer bij een arbeidsongeval

Werknemers in loondienst worden in Nederland goed beschermd wanneer hen een arbeidsongeval overkomt. Een werkgever is namelijk al snel aansprakelijk voor een arbeidsongeval en zal de volledige schade door het ongeval van de werknemer moeten vergoeden.

Veel regels die voor mensen in loondienst gelden, zijn echter niet van toepassing op zzp'ers/eenmanszaken. Als zzp'er word je geacht je eigen (financiële) risico's te dragen, waaronder bijvoorbeeld het risico van arbeidsongeschiktheid door een ongeval tijdens het werk. Tachtig procent van de zzp'ers heeft echter geen arbeidsongeschiktheidsverzekering omdat de premie erg hoog is. Veel zzp'ers lopen zo een groot financieel risico.

Wanneer krijgt een zzp'er schadevergoeding van zijn opdrachtgever?

Wanneer voldaan is aan een drietal voorwaarden, dan val je als zzp'er toch onder dezelfde beschermingsbepaling als een werknemer in loondienst die een bedrijfsongeval overkomt. De opdrachtgever is dan aansprakelijk alsof hij een werkgever is en de zzp'er zijn werknemer. Dat maakt de kans veel groter dat alle schade van de zzp'er wordt vergoed door de opdrachtgever.

Er moet dan wel zijn voldaan alle drie de volgende voorwaarden:

1. de zzp'er is voor de zorg voor zijn veiligheid (mede) afhankelijk van zijn opdrachtgever, en;
2. de zzp'er bevindt zich in een met een ‘gewone’ werknemer vergelijkbare positie, en;
3. de werkgever heeft zijn zorgplicht tegenover de zzp'er geschonden.

Aan voorwaarde 1 zal bijvoorbeeld zijn voldaan als de opdrachtgever een zzp'er die dakdekker is inhuurt en hem voorziet van steigers en hoogwerkers tijdens zijn werk. Wanneer deze opdrachtgever een dakdekkersbedrijf is dat zelf ook dakdekkers in loondienst heeft, is ook voldaan aan voorwaarde 2. Komt vervolgens vast te staan dat de zzp'er van het dak is gevallen en dit voorkomen had kunnen worden door hem een valharnas te laten dragen, dan is ook de zorgplicht geschonden (voorwaarde 3). Omdat aan alle drie de voorwaarden is voldaan, zal de opdrachtgever schadevergoeding moeten betalen aan de zzp'er.

Kortom: hoe meer een zzp'er ‘lijkt’ op een eigen werknemer van de opdrachtgever, hoe groter de kans is dat de opdrachtgever aansprakelijk is als hij zijn zorgplicht (voorwaarde 3) heeft geschonden.

Voorbeelden van zelfstandigen die schadevergoeding kregen van hun opdrachtgever

Er is veel geprocedeerd over de vraag wanneer een opdrachtgever aansprakelijk is voor een zzp'er alsof de zzp'er een eigen werknemer is. Dit zijn voorbeelden waarin de rechter oordeelde dat de opdrachtgever aansprakelijk is:

Bouwvakker zzp'er en opdrachtgever hoofdaannemer

Een bouwvakker (zzp'er) is in opdracht van een onderaannemer een betonnen fundering aan het storten. Dit doet hij samen met een werknemer (in loondienst) van de hoofdaannemer. De hoofdaannemer had de onderaannemer ingehuurd (en de onderaannemer had de zzp'er vervolgens ingehuurd). De zzp'er krijgt tijdens het werk een betonkubel op zijn voet, waardoor zijn voet moet worden geamputeerd. Hiervoor is de hoofdaannemer aansprakelijk. Dat de zzp'er is ingehuurd door de onderaannemer (en dus niet door de hoofdaannemer), maakte niet uit volgens het hof (ECLI:NL:GHARL:2014:8068).

Monteur zzp'er en opdrachtgever bedrijf

Een zzp'er (dhr. Davelaar) repareert machines in opdracht van een bedrijf genaamd Allspan (de opdrachtgever). Allspan is een vezelverwerkingsbedrijf en maakt onder andere houtsnippers voor in tuinen. Tijdens de reparatie komt Davelaar met zijn been in de machine terecht. Een deel van zijn been moet worden geamputeerd. Allspan is wel aansprakelijk voor de schade van Davelaar, omdat eigen werknemers van Allspan ook onderhoud aan machines (konden) plegen (ECLI:NL:GHSHE:2013:BZ8300).

Klusbedrijf zzp'er en opdrachtgever zzp'er

Een zzp-er met een eigen klusbedrijf (het slachtoffer/de opdrachtnemer) wordt ingehuurd door een zzp'er met een eigen bouwbedrijf (de opdrachtgever). Het slachtoffer valt tijdens de klus (vervangen van dakplaten) door het golfplaten dak. Daarbij loopt hij letsel aan zijn voet op. De opdrachtgever is aansprakelijk, mede omdat hij samen met het slachtoffer het werk aan het doen was (ECLI:NL:RBGEL:2014:1966).

Wat als niet is voldaan aan de voorwaarden?

Ben je zzp'er en is in jouw geval niet aan de hiervoor genoemde voorwaarden voldaan? Dat betekent niet automatisch dat je met lege handen staat! Ook als de situatie niet aan de genoemde vereisten voldoet, is er mogelijk een andere wettelijke grondslag op basis waarvan de opdrachtgever alsnog aansprakelijk is voor jouw schade.

Op welke schadevergoeding heb ik recht als zzp'er?

Wanneer de opdrachtgever aansprakelijk is, wordt de schadevergoeding berekend. Schadevergoeding bestaat uit veel onderdelen, zoals blijkt uit de blog van mijn collega Hava Korkmaz. Schadeposten die ik vaak zie bij zelfstandigen, zijn bijvoorbeeld:

1. gederfde inkomsten omdat je een klus niet kan doen doordat je gewond bent geraakt;
2. kosten van een vervangende arbeidskracht die het werk (tijdelijk) van je overneemt;
3. vergoeding voor huishoudelijke hulp omdat je door je letsel zelf niet kan stofzuigen;
4. vergoeding voor onderhoud van huis of tuin, omdat je door je letsel zelf de kozijnen niet meer kan schilderen of het gras kan maaien;
5. kosten van hulpmiddelen zoals een rolstoel, krukken, een traplift, etc.;
6. ziektekosten doordat je door alle medische behandelingen je eigen risico opmaakt;
7. smartengeld, omdat je door je letsel minder levensvreugde hebt.

Afhankelijk van je persoonlijke situatie en hoe ernstig het letsel is, zijn er echter vaak nog meer schadeposten die moeten worden berekend. Denk bijvoorbeeld ook aan inkomsten uit zwart werk, of kosten van kleding die kapot is gegaan tijdens het ongeval.

Het is daarom zeer aan te raden om een advocaat in te schakelen die de situatie kan beoordelen en het eventuele schaderegelingstraject kan begeleiden. Hiervoor kunt je vrijblijvend contact opnemen met ons kantoor. Het eerste oriënterend gesprek in personenschadezaken wordt door ons sowieso altijd kosteloos aangeboden.