Trouwen: huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen?

In Nederland trouwen op dit moment nog steeds de meeste mensen zonder huwelijkse voorwaarden op te maken. Uit onderzoek blijkt dat slechts een kwart van de Nederlandse huwelijken wordt aangegaan onder huwelijkse voorwaarden (Schols & Hoens, WPNR 2012/6956 pag. 6). Al deze mensen zijn daardoor in gemeenschap van goederen getrouwd.

Sinds 1 januari 2018 moet je om de omvang van de gemeenschap van goederen vast te stellen, jezelf afvragen onder welke regels je valt:

De partners zijn vóór 1 januari 2018 gehuwd

Is het huwelijk vóór 1 januari 2018 gesloten? Dan zijn al hun bezittingen en schulden die zij hadden op het moment van hun huwelijk, gemeenschappelijk zijn geworden. Ook alles dat zij daarna zullen verkrijgen aan bezittingen of zullen aangaan aan schulden, zal in die gemeenschap vallen. Of dat nu je oude studieschuld is, of de schenking die je jaarlijks krijgt van je ouders: alles behoort tot die gemeenschap van goederen.
Er zijn in de wet maar twee uitzonderingen hierop:

1. Je hebt iets verkregen onder een uitsluitingsclausule, inhoudende dat het niet in de gemeenschap van goederen valt. Bijvoorbeeld een erfenis waarvoor in het testament van de overledene is opgenomen dat je de erfenis verkrijgt onder uitsluitingsclausule, of
2. er is sprake van verknochtheid. Dit houdt in dat de betreffende bezitting of schuld enkel aan jou toebehoort. Verknochtheid wordt niet vaak aangenomen. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van verknochtheid in geval van een vergoeding voor letselschade (ECLI: NLHR:1997:ZC2470) of de terugvordering van teveel ontvangen persoonsgebonden budget (ECLI:NL:GHLEE:2010:BO2881).

De partners zijn op of na 1 januari 2018 gehuwd

Is het huwelijk op of na 1 januari 2018 gesloten? Dan vallen niet alle bezittingen en schulden in de gemeenschap van goederen. Alleen de bezittingen en schulden die vóór het huwelijk al gezamenlijk waren en de bezittingen en schulden die tijdens het huwelijk zullen ontstaan, maken deel uit van de huwelijksgemeenschap. Buiten de huwelijksgemeenschap vallen erfenissen en schenkingen, alsmede bezittingen en schulden die al alleen van u waren voor het huwelijk.
Hierbij geldt:

• Een erflater of schenker kan bepalen bij testament of schenkingsakte dat uw partner ook een deel krijgt (insluitingsclausule)
• Als sprake is van een eigen onderneming die al privé was voor het huwelijk, dan blijft deze privé. Wel moet de echtgenoot die de onderneming heeft aan de gemeenschap een redelijke vergoeding voldoen voor de kennis, vaardigheden en arbeid die een echtgenoot ten behoeve van die onderneming heeft aangewend, voor zover een dergelijke vergoeding niet al op een een andere wijze ten bate van beide echtgenoten komt of is gekomen.

Kortom: de gevolgen van het aangaan van een gemeenschap van goederen kunnen groot zijn. Immers, in feite geldt kortgezegd dat alles dat je hebt en zult verkrijgen (voor 2018) of zult verkrijgen ten tijde van het huwelijk (na 2018), gedeeld moet worden met je partner. En zolang er voldoende romantiek is, is dat natuurlijk geen probleem. Het wordt pas lastig als een echtscheiding op komst is en jij je opeens realiseert dat er gedeeld moet worden. En dat kan op momenten behoorlijk veel pijn doen. Zo heb ik ooit eens meegemaakt dat een cliënt de helft van het familie-antiek dat was geërfd, moest ’terugkopen’ van de ex-partner. Dit antiek was geërfd voordat het huwelijk plaatsvond en er waren (natuurlijk) geen huwelijkse voorwaarden gemaakt. Volgens de cliënt hadden de beide partners altijd besproken dat het familie-antiek van hem was en zou blijven.

Echter, toen het er in de echtscheiding op aankwam, dreigde hij het familie-antiek wel kwijt te raken. De rechter heeft namelijk geen boodschap aan dit soort mondelinge afspraken tussen partners: indien er een gemeenschap van goederen is, moet je nu eenmaal alles verdelen. Ook het familie-antiek.

LEES OOK - Drie redenen waarom je nooit zomaar co-ouderschap moet accepteren 

Kan je dan niet veel beter huwelijkse voorwaarden op laten maken?

Dat is zeker het geval. Het bijzondere is echter dat het merendeel van de mensen er niet aan wil. Het is een lastig onderwerp terwijl je bezig bent samen je huwelijk te organiseren, je jurk uit te kiezen en een gastenlijst te maken. Het is een ‘killer for romance’: want wie wil er nu op zo’n moment nadenken over wat je met elkaar zou willen verdelen of verrekenen op het moment dat het huwelijk eindigt? Dat is nu eenmaal niet zo romantisch, maar bedenk wel dat het makkelijker is over dit soort onderwerpen te praten terwijl je elkaar nog lief vindt, dan op het moment dat een echtscheiding aanstaande is.

Denk daarom na over wat voor jouw gevoel redelijk zou zijn in geval van een echtscheiding en wees realistisch. De feiten zijn nu eenmaal keihard: bijna 40% van de huwelijken eindigt in een echtscheiding. Dat kan jij dus ook zijn. Indien je er niet uitkomt, laat je dan adviseren en geef juist daaraan je geld uit: een goed huwelijk begint niet met gemeenschap van goederen, maar met goede huwelijkse voorwaarden!

Stel onze specialist een vraag!