Hierna zal ik gebruikmaken van het volgende voorbeeld. A is bestuurder van een failliete onderneming. De faillissementscurator heeft A aansprakelijk gesteld. Volgens de curator heeft A zijn taak als bestuurder niet goed vervuld en daarom is moet A € 500.000 betalen. A overlijdt niet veel later en B en C zijn de erfgenamen. De erfenis bedraagt in totaal € 400.000. De curator spreekt vervolgens B en C aan en vordert betaling van het bedrag van € 500.000.

Welke keuzes hebben erfgenamen ten aanzien van een erfenis?

Een erfgenaam heeft drie keuzes:

1. zuiver aanvaarden;
2. beneficiair aanvaarden;
3. verwerpen van de nalatenschap.

In mijn eerdere blog ‘Ik ben failliet. Mag ik een erfenis verwerpen?’ heb ik aangegeven wat deze drie opties precies inhouden.

Stel er is sprake van zuivere aanvaarding. Dit betekent dat B en C met hun privévermogen aansprakelijk zijn voor alle schulden van A. Daaronder valt ook het bedrag van € 500.000 dat A aan de curator moest voldoen. De erfenis bedraagt slechts € 400.000. Uit hun privévermogen zullen B en C daarom ieder nog € 50.000 betalen aan de curator.

Aansprakelijkheid betwisten

Voor B en C is dit onwenselijk. Zij kunnen de aansprakelijkheid betwisten. Als de curator dan toch betaling wil afdwingen, dan zal hij of zij een procedure bij de rechter moeten starten. Zolang er geen uitspraak van de rechter is waarin is vastgesteld dat A aansprakelijk is, hoeven B en C niets te betalen. Welke andere opties hebben de erfgenamen om onder betaling met hun privévermogen uit te komen?

Beroep doen op een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering

Bestuurders van ondernemingen kunnen een zogenoemde bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering afsluiten. Bij aansprakelijkstelling door een curator kan op deze verzekering een beroep worden gedaan. Afhankelijk van de gekozen polis, biedt de verzekering ook dekking aan de erfgenamen van een aansprakelijk gestelde bestuurder.

Het is voor erfgenamen, B en C in het voorbeeld, daarom verstandig om te informeren of een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering is afgesloten en of deze dekking biedt. Is dit het geval, dan is het van belang om zo snel mogelijk bij de verzekeringsmaatschappij melding te maken van de aansprakelijkstelling. Als de curator in het gelijk wordt gesteld, dan zal de verzekeringsmaatschappij het bedrag van € 500.000 betalen.

Alsnog beneficiair aanvaarden

Een andere optie is het alsnog beneficiair aanvaarden van een nalatenschap, die eerder al zuiver aanvaard is. Voorwaarde is wel dat de erfgenamen geconfronteerd worden met een onverwachte schuld. Ook zullen zij een procedure moeten starten bij de rechter.

Bij een onverwachte schuld moet het gaan om een schuld van de overledene die de erfgenamen niet kenden en ook niet behoorden te kennen. Wat betekent dit precies? Op de erfgenamen rust een onderzoeksplicht. B en C moeten zelf op zoek gaan naar “verborgen” schulden.

In het voorbeeld, was A voor zijn overlijden al aansprakelijk gesteld door de curator van de failliete onderneming. Ik vermoed dat een rechter in dat geval zal oordelen dat geen sprake is van een onverwachte schuld. B en C hadden op basis van hun onderzoeksplicht moeten weten dat A een mogelijk schuld had van € 500.000. De schuld is niet onverwacht.

Dit is naar mijn mening anders als A overlijdt en de onderneming pas een jaar daarna failliet wordt verklaard. Een curator heeft de bevoegdheid om oud-bestuurders aansprakelijk te stellen. Omdat A is overleden, klopt de curator aan bij de erfgenamen.

In deze situatie hadden B en C bij de aanvaarding van de erfenis geen rekening hoeven te houden met de aansprakelijkheid van A. Ik vermoed dat de rechter in dit geval zal oordelen in het voordeel van B en C. De zuivere aanvaarding wordt omgezet in een beneficiaire aanvaarding, waardoor B en C niet met hun privévermogen aansprakelijk zijn voor het bedrag van € 500.000.

Tips en trics

Als erfgenaam van de bestuurder van een failliete onderneming is het van belang om de erfenis niet zomaar zuiver te aanvaarden. Deze tips en trics kunnen voorkomen dat erfgenamen uit hun privévermogen schulden van de overleden bestuurder moeten voldoen:

1. Doe een gedegen onderzoek naar de schulden van de overleden bestuurder. Mogelijk is hij of zij aansprakelijk gesteld door de faillissementscurator of kan hij of zij aansprakelijk worden gesteld. Neem daarom altijd contact op met de curator.
2. Informatie over de failliete onderneming en een aansprakelijkstelling van de bestuurder kunnen worden gevonden in de faillissementsverslagen van de curator. Deze verslagen zijn gratis te raadplegen via rechtspraak.nl.
3. Onderzoek of de aansprakelijkstelling terecht is. Mogelijk heeft de overleden bestuurder zijn taak wél goed uitgevoerd. Schakel bij twijfel een juridisch adviseur in die u bijstaat.
4. Ga na of de overleden bestuurder een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering heeft afgesloten, die dekking biedt voor erfgenamen.
5. Raadpleeg een juridisch adviseur als u te maken krijgt met een onverwachte schuld, terwijl de nalatenschap zuiver is aanvaard. Mogelijk kan de kantonrechter de zuivere aanvaarding alsnog omzetten in een beneficiaire aanvaarding.

Heeft u bij de afwikkeling van een nalatenschap te maken met een curator? Neem dan contact met mij op. Ik adviseer u graag!