Juridische tips voor starters deel 2: De onderneming en uw echtgenoot

Tip 1: Stel huwelijkse voorwaarden op
In de vorige blog van deze blogreeks heeft u kunnen lezen wat het gevolg van uw rechtskeuze kan zijn voor de aansprakelijkheid voor schulden vanuit de onderneming.

LEES OOK - Juridische tips voor starters deel 1: De rechtsvorm

Bij een eenmanszaak, V.O.F. en maatschap bent u met uw privévermogen aansprakelijk indien de onderneming de schulden niet meer kan voldoen. Dit zijn de zogenoemde rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid.

Bij een B.V. bent u in beginsel niet aansprakelijk voor schulden van de onderneming. Wordt u als ondernemer door schuldeisers aangesproken tot het voldoen van schulden, dan geldt dat deze schuldeisers zich kunnen verhalen op zowel uw privégoederen als op de goederen die binnen de huwelijksgemeenschap vallen. Als u geen huwelijkse voorwaarden hebt opgesteld, zullen er daardoor doorgaans extra goederen zijn waarop de schuldeiser zich kan verhalen. In beginsel vallen dan immers in ieder geval alle bezittingen die ten tijde van het huwelijk zijn verkregen binnen de huwelijksgemeenschap (meer hierover lees je hier). Denk bijvoorbeeld aan de gezinswagen die vorig jaar nieuw is aangeschaft na ontvangst van het vakantiegeld, of het met de bonus uit de 13e maand gekochte schilderij.

Om dit te voorkomen, kunt u huwelijkse voorwaarden opstellen. Bij huwelijkse voorwaarden kunt u namelijk regelen dat er geen of slechts een beperkte huwelijksgemeenschap is. De verhaalsmogelijkheden van schuldeisers worden daarmee beperkt, waardoor het vermogen van uw echtgenoot beter beschermd is.

Dit is niet de enige reden waarom huwelijkse voorwaarden zijn aan te raden in een ondernemingssituatie. In de huwelijkse voorwaarden kunnen u en uw echtgenoot afspraken maken over de onderneming tijdens het huwelijk en in het geval van scheiding of overlijden. Wie is gerechtigd tot de onderneming bij overlijden en/of scheiding en in hoeverre delen jullie de waarde van de onderneming? Dit zijn vraagstukken die regelmatig in de praktijk spelen. Het is aan te raden over deze facetten afspraken te maken en deze in de huwelijkse voorwaarden op te nemen.

Tip 2: Vraag toestemming indien nodig
De wet bepaalt dat een persoon in bepaalde gevallen toestemming behoeft van zijn echtgenoot voor het verrichten van rechtshandelingen (handelingen die uitgevoerd worden met de bedoeling een bepaald rechtsgevolg tot stand te brengen). Een van de rechtshandelingen die vaak voorkomt  is de borgtocht. Een voorbeeld: U bent bakker en drijft uw onderneming in de vorm van een BV. Wilt u voor de BV een lening sluiten, dan kan de bank hieraan de voorwaarde verbinden dat u persoonlijk in dient te staan voor terugbetaling van de lening als de BV verzuimt. In beginsel is hiervoor toestemming van de echtgenoot vereist.

De wet heeft hierop echter een belangrijke uitzondering aangebracht. U hoeft als ondernemer de toestemming van uw echtgenoot niet te vragen indien:

u bestuurder bent van een NV of BV;
u alleen of met uw medebestuurders de meerderheid van de aandelen houdt*; en
de rechtshandeling geschiedt ten behoeve van de normale uitoefening van het bedrijf.

Terug naar het voorbeeld van de bakker. Als u zich als bakker als hoofdelijk medeschuldenaar verbindt bij het aangaan van een krediet om meel aan te kopen, verricht u een rechtshandeling ten behoeve van de normale uitoefening van het bedrijf. Dit is echter anders als u zich als hoofdelijk medeschuldenaar verbindt aan een schuld die is aangegaan om een economische crisis door te komen. Die handeling valt namelijk niet onder de normale uitoefening van het bedrijf. Daarvoor moet u dus toestemming hebben van uw echtgenoot.

Vraagt u geen toestemming van uw echtgenoot, terwijl dit wettelijk wel is vereist? Dan is het mogelijk dat uw echtgenoot de rechtshandeling vernietigt. De overeenkomst wordt dan ongeldig verklaard. De mogelijkheid tot vernietiging eindigt overigens niet door het einde van het huwelijk. Het is daarom aan te raden te zorgen voor toestemming als dit nodig is.

* Met het vereiste van het houden van de meerderheid van de aandelen is gelijkgesteld:

certificering mits sprake is van zeggenschap en financieel belang
indirect houderschap van aandelen door tussengeschakelde vennootschappen.

Tip 3: informeer naar de fiscale mogelijkheden voor de meewerkende echtgenoot
Het is mogelijk dat uw partner komt meewerken in uw onderneming. Het meewerken van uw partner kunt u op verschillende manieren vormgeven. U kunt ervoor kiezen om gebruik te maken van een van de twee regelingen van de fiscus: de meewerkaftrek en de arbeidsbeloning.

Juridische tips voor starters deel 2 – De onderneming en uw echtgenoot

Meewerkaftrek
Bij beide fiscale regelingen is het van belang dat uw onderneming een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid is zoals een eenmanszaak, V.O.F. of maatschap. U kunt gebruik maken van de meewerkaftrek indien uw echtgenoot onbetaald of tegen een vergoeding van minder dan € 5.000,– meewerkt in uw bedrijf voor meer dan 525 uur per jaar. De meewerkaftrek is een aftrekpost die in mindering kan worden gebracht op de winst van de onderneming. Het percentage hangt af van het aantal gewerkte uren van uw echtgenoot, maar moet dus minimaal 525 uur per jaar zijn. Let op: de belastingdienst controleert streng op het naleven van de regels. Een goede urenregistratie is daarom erg belangrijk. Verder betaalt u geen belasting over de beloning (van minder dan € 5.000,–) aan uw echtgenoot.

Arbeidsbeloning
Voor een startende onderneming zal de meewerkaftrek in de meeste gevallen niet interessant zijn omdat in de startfase vaak nog geen winst wordt gemaakt. U kunt daarom ook kiezen voor de arbeidsbeloning. Dit is een beloning die u betaalt aan uw echtgenoot. Bij de arbeidsbeloning kunt u kiezen voor een bedrag van boven de € 5.000,–, maar de vergoeding moet wel reëel zijn voor het werk dat uw echtgenoot doet. De arbeidsbeloning is aftrekbaar van de winst van de onderneming maar uw echtgenoot betaalt wel inkomstenbelasting, premie zorgverzekeringen en premie zorgverzekeringswet over de beloning. Uw echtgenoot hoeft voor de arbeidsbeloning niet een bepaald aantal uur per jaar te werken. Elk jaar kunt u kiezen tussen de meewerkaftrek en de arbeidsbeloning. U zit dus niet vast aan een eenmaal gemaakte keuze.

BV? Dan arbeidsovereenkomst
Als uw onderneming een B.V. is dan kunt u geen gebruik maken van de meewerkaftrek of de arbeidsbeloning. U kunt er dan alleen voor kiezen om uw echtgenoot in dienst te nemen. In dat geval zal u een arbeidsovereenkomst moeten sluiten met uw echtgenoot. Let op dat uw echtgenoot werkt onder dezelfde arbeidsvoorwaarden als uw andere werknemers en dat uw echtgenoot salaris ontvangt.

*Waar u in dit artikel echtgenoot leest, geldt hetzelfde voor de geregistreerd partner.

Stel onze specialist een vraag!