Wat is een levenstestament en waarom zou je er een opstellen?

MR. H.C.D. BOS

Advocaat familie-en erfrecht
Actueel Gepubliceerd op 23 april, 2018

Wat is een levenstestament en waarom zou je er een opstellen?

Niet lang geleden heb ik voor mijzelf een zogeheten levenstestament laten opstellen. Uiteraard heb ik wel een ‘gewoon’ testament, maar ik had zelfs als advocaat niets geregeld voor de situatie voorafgaande aan mijn overlijden, bijvoorbeeld in geval ik als gevolg van dementie niet meer in staat zou zijn eigen beslissingen te nemen. Dit terwijl ik in mijn praktijk hier geregeld mee te maken heb en mensen daarover nota bene vaak adviseer. Denkend aan de uitspraak dat zelfs ‘bij een timmerman de keukenkastjes scheef hangen’, was er voor mij werk aan de winkel.

Ik heb mij de volgende vragen gesteld:

  1. Hoe zou ik willen dat er met mijn financiën en met mij zou worden omgegaan?
  2. Aan wie zou ik dit willen toevertrouwen?

Over die vragen heb ik goed nagedacht en ik heb de antwoorden laten vastleggen in mijn levenstestament.

Wat is een levenstestament? 
In het levenstestament kan je een regeling opnemen waarin je aangeeft op welke wijze er met je financiën wordt omgegaan, op het moment dat je daarover zelf geen beslissingen meer kunt nemen. Ook kan je een regeling opnemen hoe er met jou wordt omgegaan tijdens ziekte. Daarmee bewerkstellig je dat je op het moment dat je ernstig ziek bent, zelf nog de invulling van het beheer van je financiën en/of het verloop van je ziekte kunt bepalen.

Dat is een belangrijke reden om over een levenstestament na te denken en dit vervolgens te laten opstellen. Immers, je houdt zelf de controle en regie. En dat is een prettige gedachte.

Volmacht geven om beslissingen te nemen 
In het levenstestament neem je op aan wie je uit jouw omgeving de taak geeft om de beslissingen te nemen over je financiën en over je gezondheid. Je verstrekt deze personen een volmacht op basis waarvan de gevolmachtigde zelfstandig kan handelen op het moment dat je zelf niet meer in staat bent om beslissingen te nemen.
Het kan verstandig zijn de verschillende taken te verdelen over verschillende gevolmachtigden: bij de één leg je een volmacht neer met betrekking tot je financiën, bij de ander leg je een volmacht neer met betrekking tot je gezondheid. Het is daarbij ook aan te raden op te nemen wie je als ‘tweede’ gevolmachtigde ziet. Dit voor het geval dat de eerst aangewezen persoon de taak niet kan of wil uitoefenen: ‘Better safe than sorry’.

Hoe laat je een levenstestament opstellen? 
Er wordt vaak gedacht dat een levenstestament moet worden opgesteld door een notaris. Dat is niet juist. Er zijn geen voorwaarden waaraan het levenstestament moet voldoen, behalve dan dat de volmacht schriftelijk moet worden verstrekt en moet worden voorzien van een datum en handtekening.
Echter, het is wel belangrijk dat het levenstestament juist wordt opgesteld en het de onderdelen bevat die van belang zijn. Dus zelf een levenstestament in elkaar zetten, lijkt mij niet verstandig. Zeker ook omdat het duidelijk moet zijn dat je, op het moment van het opstellen van het levenstestament, nog in staat was te bepalen wat je wilt. Het laten opstellen van het levenstestament door een professional (een notaris of advocaat) biedt daarin een extra zekerheid.

Wat kan er worden vastgelegd in het levenstestament? 
Je kan veel vastleggen in het levenstestament. Daarbij zal je het onderscheid moeten maken tussen de regeling voor je financiën en voor je gezondheid.
Ten aanzien van je financiën kan je denken aan een regeling van de volgende onderwerpen:

  • Wat moet er met je woning gebeuren, bijvoorbeeld als je wordt opgenomen in een verzorgingsthuis? Mag de gevolmachtigde de woning verkopen?
  • Wie doet je aangifte Inkomstenbelasting?
  • Wie regelt je bankzaken en andere financiële beslissingen?
  • Mag de gevolmachtigde jouw geld lenen aan anderen of aan zichzelf?
  • Mag de gevolmachtigde schenkingen doen aan bijvoorbeeld je familie. Zo ja, hoeveel mag er worden geschonken en onder welke voorwaarden mag er worden geschonken?

Wat is een levenstestament en waarom zou je er een opstellen?

Ten aanzien van je gezondheid kan je denken aan een regeling van de volgende onderwerpen:

  • Op welke wijze wil je worden verzorgd als je ernstig ziek bent?
  • Welke beslissingen moeten er worden genomen over je behandeling, wil je in bepaalde gevallen niet worden gereanimeerd (een zogenaamd behandelverbod)?
  • Hoe sta je tegenover euthanasie? Je kunt je wensen hierover opnemen in je levenstestament, maar uiteindelijk beslist je arts.
  • Wil je jouw organen doneren of je lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap?
  • Heb je een voorkeur met betrekking tot een opname in een verzorgingstehuis?

Belangrijke tips: 
Als je daadwerkelijk een levenstestament hebt laten opstellen zijn de volgende tips van groot belang:

  • Zorg ervoor dat je levenstestament ‘up to date’ blijft en stel jezelf geregeld de vraag of je nog steeds achter de inhoud staat, waaronder de aangewezen gevolmachtigden.
  • Bespreek de inhoud van je levenstestament met je naaste omgeving zodat zij op de hoogte zijn van wat jouw wensen zijn en wie jij als gevolmachtigde hebt aangewezen. Niets is vervelender dan op het moment dat de volmacht in werking is getreden, je naasten hierover strijd krijgen.
  • Bespreek geregeld de inhoud van je levenstestament met je arts. Als er een nieuwe arts is, breng de inhoud van je levenstestament dan onder de aandacht. En als jij dat niet meer kan, laat je naasten dan de arts informeren.

Tot slot: ik ben een groot voorstander van het levenstestament en ik raad iedereen aan dit op te laten stellen. De kans is aanzienlijk dat je op latere leeftijd in een situatie komt waarin je niet meer zelf je beslissingen kunt nemen. Hoe fijn is het dan dat je zelf al hebt geregeld wat er moet gebeuren. Mocht je vragen hebben over het levenstestament of als je hulp nodig hebt bij het opstellen van een levenstestament, neem dan gerust contact met mij op.

Stel onze specialist een vraag!

Lees meer goede ideeën