Mijn schuldenaar heeft een erfenis verworpen. Welke mogelijkheden heb ik als schuldeiser?

Neem dit voorbeeld. Schuldeiser A heeft een bedrag van € 75.000 te vorderen van schuldenaar B. B lijkt echter geen verhaal te bieden: van banksaldi, auto’s of een huis is geen sprake. Die B is daarentegen wel erfgenaam in de (positieve) nalatenschap van zijn overleden vader. B biedt dus wel degelijk verhaal, maar hij kiest ervoor om de nalatenschap te verwerpen. Verwerpen betekent dat B geen erfgenaam meer is: hij ontvangt helemaal niets. Zijn keuze kan B in een later stadium ook niet meer terugdraaien. Schuldeiser A lijkt hierdoor achter het net te vissen: B frustreert A’s positie als schuldeiser.

Rekening houden met de schuldenaar bij vereffening
De wetgever biedt schuldeisers zoals A de helpende hand. Een schuldeiser kan de rechter namelijk verzoeken dat de nalatenschap mede in zijn belang wordt vereffend. Indien de rechtbank het verzoek honoreert, kan de schuldeiser zijn vordering op de schuldenaar/erfgenaam vervolgens aanmelden bij de vereffenaar in de nalatenschap.

Is er (nog) geen vereffenaar?
De schuldeiser kan de rechter tevens verzoeken een vereffenaar te benoemen als die er niet is. De vereffenaar draagt zorg voor de afwikkeling van de nalatenschap. Bij een positief saldo – meer bezittingen dan schulden – ontvangt de schuldeiser dat gedeelte dat aan de schuldenaar/erfgenaam zou zijn toegekomen als die niet zou hebben verworpen.
Heeft de schuldenaar/erfgenaam meerdere privéschuldeisers dan zal het aandeel in de nalatenschap naar rato van de vorderingen moeten worden verdeeld. Blijkt de nalatenschap toch meer schulden te omvatten dan bezittingen dan is de nalatenschap negatief. De schuldenaar/erfgenaam had dan ook zonder de verwerping niets ontvangen. In dat geval ontvangen de schuldeisers ook niets.

Procedure bij de rechter om een vereffenaar te laten benoemen
De schuldeiser van een erfgenaam moet dus een procedure starten bij de rechter. Hij moet aantonen dat de verwerping leidt tot klaarblijkelijke benadeling van hem als schuldeiser van de erfgenaam die verworpen heeft (B in het voorbeeld). Dit betekent dat een aantal zaken inzichtelijk moet worden gemaakt, zoals de omvang van de nalatenschap, het erfdeel en de vermogenspositie van schuldenaar. Opnieuw zijn er enkele hulpmiddelen. Zo kan de schuldeiser van de schuldenaar/erfgenaam inzage ontvangen in de boedelbeschrijving nadat hij daartoe door de kantonrechter is gemachtigd. Ook kan de schuldeiser de kantonrechter verzoeken een boedelbeschrijving te bevelen. Deze hulpmiddelen vereisen dus ook rechtelijke inmenging.

Is het starten van een procedure altijd een goede zet?
De procedures zoals deze hiervoor is beschreven, zijn voor de schuldeiser van een erfgenaam dus zeker geen gelopen race. Hij zal goed beslagen ten ijs moeten komen én kosten moeten maken Denk aan juridische kosten en griffierecht dat de rechtspraak in rekening brengt. Pas na het betaling van dit griffierecht neemt de rechter een zaak in behandeling. Bij een vordering van € 75.000 zoals in het voorbeeld, loont een gang naar de rechter wel de moeite.

Kortom, schuldeisers kunnen opkomen tegen een verwerping van een nalatenschap door hun schuldenaar. Daarvoor is een procedure wel noodzakelijk.

Stel onze specialist een vraag!