Omgangsregeling via de rechter: Welke factoren spelen een rol bij het oordeel?

Het wordt vaak als een lastige en grote stap ervaren om naar de rechter te stappen voor het vastleggen van een omgangsregeling, zeker als de insteek was om er in onderling overleg uit te komen. Je vraagt je dan natuurlijk af waar de rechter zoal op let en wat de kans is dat de rechter jouw voorstel voor de omgangsregeling overneemt.

Welke factoren spelen daarbij een rol?

Het belang van het kind 
Bij het bepalen van de omgangsregeling stelt de rechter het belang van de kinderen voorop. De rechter biedt kinderen van 12 t/m 18 jaar mede daarom de kans om hun mening te geven. Zij worden per brief opgeroepen voor een kindgesprek. Tijdens het kindgesprek krijgen kinderen de gelegenheid om aan de rechter te vertellen wat zij vinden van mogelijke omgangsregelingen. Een kind is niet verplicht om op de uitnodiging voor het kindgesprek in te gaan. Ook kan het kind ervoor kiezen om, in plaats van het gesprek, een brief te schrijven aan de rechter.

Let wel, de mening van het kind hoeft niet doorslaggevend te zijn voor het oordeel van de rechter. Het is slechts een van de factoren die de rechter laat meewegen in zijn beslissing. Zo komt het weleens voor dat de rechter een uitgesproken mening van het kind ter zijde schuift omdat de rechter denkt dat een regeling waar het kind eigenlijk op tegen is, beter is voor hem of haar dan de regeling die hij of zij zelf heeft aangegeven te willen.

De rechter kan ook iemand inschakelen om onderzoek te doen naar wat in het belang van het kind is. Daarvoor kan hij een zogeheten ‘bijzondere curator benoemen. Als jij als ouder vindt dat er moet worden onderzocht wat voor soort regeling in het belang van het kind is, kan jij ook zelf aan de rechter vragen om een bijzondere curator – vaak een advocaat of psycholoog –  te benoemen. De rechter kan tevens de Raad voor de Kinderbescherming een onderzoek laten verrichten. De raadsonderzoeker brengt dan na het onderzoek een rapport uit met daarin een advies aan de rechter.

Zijn partijen in staat goed met elkaar te communiceren? 
Co-ouderschap of een omgangsregeling waarbij veel wissels plaatsvinden, vereist veel onderlinge afstemming tussen de ouders. De kinderen hebben ineens twee huizen, er moeten spullen mee over en weer en allerlei praktische zaken vereisen plots onderlinge afstemming.

Als jouw ex-partner en jij moeite hebben om met elkaar te communiceren of zelfs helemaal niet met elkaar communiceren, is dit een zogeheten contra-indicatie voor co-ouderschap of een omgangsregeling met veel wissels. Hier speelt vanzelfsprekend ook het belang van het kind een grote rol. Er moet zo veel mogelijk worden voorkomen dat de kinderen betrokken raken bij conflicten tussen de ouders.

LEES OOK - Mag mijn ex met de kinderen verhuizen zonder toestemming? 

Komen de visies van de ouders over verzorging en opvoeding overeen? 
De rechter betrekt ook bij zijn beslissing in hoeverre de situatie voor de minderjarige(n) bij de ene ouder overeenkomt met die bij de andere ouder. Als het kind de helft van de tijd bij de ene ouder verblijft en de helft van de tijd bij de andere, of vaak wisselt tussen de ouders, vergt dit immers nogal wat van zijn of haar aanpassingsvermogen. Als de situaties erg van elkaar verschillen, kan dit te zwaar zijn voor de minderjarige(n). Dit hangt ook weer af van het karakter van de minderjarige(n). Als wat van jou mag, van jouw ex-partner absoluut niet mag, of andersom, kan dat veel onrust meebrengen voor het kind. Een dusdanig onrustige situatie dient in het belang van de kinderen te worden voorkomen.

Kunnen beide ouders voor de kinderen zorgen? 
Ook stelt de rechter zich de vraag of beide ouders in staat zijn om een bepaald deel van de zorg van de kinderen voor hun rekening te nemen. Als een van de ouders doordeweeks in het buitenland verblijft voor het werk, kan dit bijvoorbeeld een reden zijn om een weekendregeling te bepalen. Die ouder heeft dan immers simpelweg niet de gelegenheid om doordeweeks voor de kinderen te zorgen.

De rechter kan ook het vermoeden krijgen dat de geestelijke of fysieke gezondheid van een van de ouders te veel onder druk zou komen te staan als deze ouder een groot aandeel van de zorg van de kinderen op zich neemt.

Alle andere omstandigheden van het geval 
Uiteindelijk zal de beslissing van de rechter afhangen van alle feiten en omstandigheden die spelen in jouw situatie. Iedere situatie is immers uniek. Het is daarom van belang dat jij jouw advocaat goed op de hoogte brengt van jouw situatie. In het verlengde daarvan verdient het aanbeveling om op zoek te gaan naar een gespecialiseerde advocaat die ervaring heeft met procedures over de omgangsregeling. Dit kan het verschil maken.