Overstappen van belangenbehartiger: Wie betaalt?

Bij (blijvende) twijfels kan het wijs zijn van belangenbehartiger te veranderen. Hoe zit het dan met de kosten? En hoe pak je zo’n switch aan?

Piekeren over de kosten van een switch?

(Verzekeraars van) aansprakelijke partijen doen soms geloven dat een groot deel van de kosten bij een switch voor eigen rekening komt. Aansprakelijke partijen hebben natuurlijk ook geen belang bij een switch. Jij als slachtoffer misschien wel, bijvoorbeeld omdat je voor de beslissing staat om je claim definitief af te kopen en jij je onvoldoende geïnformeerd voelt om de knoop door te hakken.

Het is goed te weten dat in letselschadezaken wettelijk geldt dat een aansprakelijke partij de redelijke buitengerechtelijke kosten van het slachtoffer moet betalen. In de meeste gevallen betekent dit dat de benadeelde zelf geen of nauwelijks advocaatkosten hoeft te betalen. Maar hoe zit dit als je van belangenbehartiger switcht? Mag dat wel? Dan zijn er toch dubbele kosten, omdat je nieuwe belangenbehartiger zich in het dossier moet inlezen? En worden sowieso de kosten van een tweede belangenbehartiger wel vergoed?

De rechtspraak geeft antwoord

Hoe zit het nu echt met de kosten? Bestudering van de rechtspraak over een langere periode leert het volgende:

Het belang van het slachtoffer staat voorop. Is de keuze om over te stappen niet onbegrijpelijk, dan moet de aansprakelijke partij alle buitengerechtelijke kosten in verband met de overstap vergoeden. Dat geldt ook voor “dubbele” werkzaamheden in verband met inlezen[1].
Alleen als het slachtoffer onnodig van belangenbehartiger wisselt, hoeven niet alle kosten van beide belangenbehartigers te worden vergoed [2] en [3].
Is de overstap niet onnodig, dan is een korting op de buitengerechtelijke kosten bij opvolgende belangenbehartigers onterecht[4].
Soms geeft de rechter het slachtoffer een nóg ruimere vrijheid[5], en maakt het enkele feit dat het slachtoffer ontevreden is over de belangenbehartiger dat de extra (overname)kosten door de aansprakelijke partij worden gedragen. Het slachtoffer hoeft dus volgens deze uitspraak geen expliciete(re) reden voor de overstap aan te geven.

Er is ook rechtspraak die de overstapvrijheid van het slachtoffer wat meer aan banden lijkt te leggen. Lijkt, omdat die uitspraken veel geringer in aantal zijn. De uitspraken zijn ook grotendeels van veel langer geleden en “ingehaald” door veel meer recentere rechtspraak. Bovendien blijkt bij nadere lezing sprake van een onvoldoende toelichting op de omstandigheden van de wissel[6]. Dit “manco” kan natuurlijk gedicht worden, door de rechter de reden voor de overstap toe te lichten. Het is dus verstandig om wel een reden voor de overstap te geven, om te kunnen toetsen of van een onnodige/onbegrijpelijke reden sprake is. Dit is wel wat anders dan dat de verzekeraar onder dezelfde omstandigheden tot overstap zou besluiten. Het gaat mijns inziens om een terughoudende toets.

Conclusie: de aansprakelijke betaalt vaak de kosten van de overstap

Analyse van de rechtspraak leert dat in de meeste gevallen goed verdedigbaar is dat bij overstap de aansprakelijke partij alle overnamekosten, evenals uiteraard de verdere kosten van de opvolgende belangenbehartiger, moet blijven betalen.

Laat je informeren

Het is dus goed om je bij twijfel over de behandeling van je zaak niet uit kostenoogpunt te laten weerhouden om jouw licht bij een andere belangenbehartiger op te steken. Bedenk daarbij ook dat deze mogelijke discussie alleen de zogenaamde dubbele (overname)kosten betreft. Het spreekt immers voor zich dat de kosten voor de vervolgwerkzaamheden gewoon onder de wettelijke plicht van de aansprakelijke partij vallen om de redelijke buitengerechtelijke kosten van het slachtoffer te betalen.

Hoe pak je een overstap aan: tips

Zorg er altijd voor dat je een belangenbehartiger raadpleegt, die zich met recht letselschadespecialist noemt. Het hoogst haalbare keurmerk is wat mij betreft de LSA. Dat is de specialistenvereniging voor letselschadeadvocaten. Een LSA-lid moet aan strenge eisen qua ervaring, opleiding, kwaliteit en dossierbehandeling voldoen om lid te mogen worden én te blijven. Ook moet een LSA-advocaat jaarlijks minimaal 500 uur in personenschadezaken werkzaam zijn. Zelf ben ik vanaf 2002 lid van de LSA.
De term letselschadespecialist is niet beschermd. Laat je dus niet misleiden door mooie sites met dito beloftes. Vraag bijvoorbeeld na of je belangenbehartiger bijvoorbeeld advocaat is, zodat je in geval van procedures niet hoeft over te stappen. Hoeveel ervaring heeft de letselschadeadvocaat in jouw soort zaak? Hoeveel letselschadezaken behandelt de advocaat? Dit zijn hele normale vragen. Is de specialist met andere woorden wel echt deskundig?
Praat eerst vrijblijvend met de nieuwe belangenbehartiger. Geef de reden voor je zoektocht aan en geef de belangrijkste dossierstukken. Maak pas na het gesprek daarover een definitieve keuze.

Overstap vanaf een rechtsbijstandsverzekeraar

Voor deze specifieke situatie verwijs ik graag naar mijn eerdere blog: recht op vrije advocaat keuze bij rechtsbijstandverzekeringen; maak er gebruik van! Ook als een jurist van je rechtsbijstandsverzekeraar je letselschadedossier behandelt, is overstap dus heel goed mogelijk.

Mijn werkwijze bij overnameverzoeken

Een overstap moet ook zinvol zijn. Ik probeer daarom altijd te achterhalen of overstap naar mij het probleem waartegen het slachtoffer aanloopt op zou lossen.

Eerlijke informatie over wat bijvoorbeeld eigen is aan letselschadezaken hoort wat mij betreft ook tot mijn taken. Beter dat een slachtoffer met misschien nét dat beetje extra uitleg bij de oorspronkelijke belangenbehartiger blijft, dan achteraf tot de conclusie te komen dat de overstap niet heeft geholpen.

Het komt echter ook vaak voor dat de werkwijze van de geraadpleegde advocaat meer aansluit bij wat het slachtoffer nodig heeft. Verandering van belangenbehartiger kan dus echt toegevoegde waarde hebben.

rechtbank Rotterdam 29 november 2021 (ECLI:NL:RBROT:2021:11702), zie vooral rechtsoverweging 4.11
rechtbank Midden-Nederland 23 december 2020 (ECLI:NL:RBMNE:2020:5674), a contrario af te leiden uit rechtsoverweging 2.34, zie ook:
rechtbank Rotterdam 22 juli 2020 (ECLI:NL:RBROT:2020:7541)
zie rechtsoverweging 4.49 bij Rechtbank Rotterdam 22 juli 2020 (ECLI:NL:RBROT:2020:7541)

zie rechtbank Rotterdam 18 juni 2019 (ECLI:NL:RBROT:2019:4859)
Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 27 augustus 2013 (ECLI:NL:GHSHE:2013:3911) en rechtbank Haarlem 12 mei 2011 (ECLI:NL:RBHAA:2011:BQ4765)

Stel onze specialist een vraag!